Kunstwerk Vierkant in Vierkant van Theo van Doesburg (1883-1931) overgedragen aan Leiden.

Het kunstwerk werd in 1917 ontworpen door de oprichter van kunststroming De Stijl, Theo van Doesburg, en deed mee aan een prijsvraag voor een fontein voor het station van Leeuwarden. Hij won een 2e prijs en het kunstwerk werd nooit gerealiseerd. Vierkant in Vierkant kwam in Leiden weer tot leven in 1989 door een motie in de gemeenteraad door “Leiden weer gezellig/de groenen” om Vierkant in Vierkant op het Stationsplein te realiseren. De motie werd aangehouden met steun van PvdA gemeenteraadslid Elly Kerckhoffs. Bij haar overlijden in 1997 hebben leden van “haar” vormingscentrum “Troef” de stichting Vierkant in Vierkant opgericht in de hoop het kunstwerk voor haar flat op het Stationsplein te plaatsen.

Het heeft 28 jaar geduurd voor het kunstwerk eindelijk in Leiden komt te staan. Naast het huidige bestuur van Vierkant in Vierkant, bestaande uit Petra Hoogeveen, Ron Mittelmeijer en Henry Verboket, werd ook Arjen Pels Rijcken enthousiast voor het plan en wilde graag de projectontwikkelaar worden.

Ruim 100 belangstellenden waren op de onthulling afgekomen waaronder de enige erfgename van Van Doesburg, Wies van Moorsel. Zij steunde jarenlang alle initiatieven de stichting Vierkant in Vierkant.

Petra Hoogeveen vertelde een en ander over de geschiedenis hoe de stichting Vierkant in Vierkant ontstaan is. Een aantal Troevers (Annemarie Hoorn, Petra  Hoogeveen, Tjeerd Scheffer, Bernard Stöxen en Emile van Aelst) wilde na haar overlijden Elly Kerckhoffs eren en zich hard maken het kunstwerk als een blijvend monument voor haar te realiseren.

Het werd moeilijk de toenmalige gemeenteraad en het college warm te krijgen voor het plan. 12 Jaar later kwam er een lichtpuntje en mocht een prototype van het kunstwerk uitgevoerd in hout enkele maanden als een soort proef op het Stationsplein staan. De toenmalige wethouder cultuur Jan-Jaap de Haan sprak het kunstwerk ook aan, maar probleem was onder andere financiering en de locatie. Op 29 oktober 2009 werd het prototype onthuld.

We zijn nu 8 jaar verder en eindelijk lijkt het erop dat Leiden definitief dit kunstwerk gaat plaatsen. De huidige vorm is nog niet helemaal compleet en moet nog gladgestreken worden en de blokken eromheen staan er ook nog niet. Dit komt omdat het kunstwerk nog een keer verplaatst moet gaan worden bij de definitieve herinrichting van het gebied.

Ron Mittelmeijer heeft de laatste 20 jaar een hele studie van het kunstwerk gemaakt en kwam er ook achter hoe de ontbrekende vierde zijde eruit gezien moet hebben.

Helaas kreeg Ron vorige week bij het plaatsen van het kunstwerk ruzie met een rijplaat en heeft nu zijn scheenbeen op 2 plaatsen gebroken, vandaar dat hij zijn uitleg zittend moest doen.

Dichter Leo van Zanen las 3 gedichten van Van Doesburg voor, bij het laatste gedicht werd zijn tekst ondersteund door een performance van bestuurslid Henry Verboket.

Henry Verboket bood Wies van Moorsel een houten miniatuur van het kunstwerk aan, als dank voor haar jarenlange enthousiasme en medewerking aan het werk van de stichting.

Het kunstwerk werd hierna aangeboden aan de stad Leiden en in ontvangst genomen door wethouder Robert Strijk en Groen Links raadslid Walter van Peijpe, die zich ook hard gemaakt heeft voor de realisering van het kunstwerk.

Samen namen zij namens de gemeente Leiden het kunstwerk in ontvangst en met een stevige ruk aan het lint waren de onthulling en overdracht een feit.

Na de onthulling werd er uiteraard nagepraat en geproost op het nieuwe kunstwerk.

Ach, soms duurt het even, 100 of 28 jaar, maar dan heb je ook wat. 🙂 In het filmpje hieronder nog een paar sfeerbeelden van de overdracht.